BUDVA

Budva to główne miasto Riwiery Budvańskiej, która rozciąga się od głęboko wcinającej się w półwysep Lustica zatoki Traste aż po leżący w połowie czarnogórskiego wybrzeża Petrovac.  Jest to jedna z najpopularniejszych destynacji odwiedzających Czarnogórę turystów, między innymi ze względu na bardzo dużą ilość luksusowych hoteli.

Miasto Budva  jest odgrodzone od lądu górami. W tym rejonie występuje typowa roślinność śródziemnomorska. Budva to obok Kotoru i Herceg Novi jeden z popularnych ośrodków wypoczynkowych w Czarnogórze. Okolice Budvy są najbardziej skomercjalizowanym fragmentem czarnogórskiego wybrzeża Adriatyku. Ze szczytu wzgórz, od strony Podgoricy można obejrzeć panoramę tzw. Riwiery Budvańskiej. Na szczególną uwagę zasługuje Stare Miasto, położone na wysuniętym w głąb Adriatyku cyplu, które znacznie ucierpiało podczas trzęsienia ziemi w roku 1979. Kilkanaście kilometrów na południowy wschód od centrum znajduje się wyspa św. Stefana, zamieniona obecnie na luksusowy hotel.

Legenda głosi, że Budva została założona przez Kadmosa, fenickiego herosa wydalonego z Teb, który znalazł tu schronienie dla siebie i swojej żony, Harmonii. Zgodnie z ustaleniami archeologów, wpierw (od IV w. p.n.e.) istniała tu jednak osada iliryjska, później dopiero kolonia grecka Buthoe. W 168 r. p.n.e. miasto wraz z całą okolicą zostaje przejęte przez Rzym. Za czasów rzymskich, nosiło nazwę Butua i było częścią prowincji Illyricum (w czasach Republiki) a później Dalmatia (w czasach Cesarstwa). Wówczas rozwinął się handel oraz uprawa winorośli i oliwy. Największy rozkwit miasta przypadał na I i II wiek n.e. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego i jego podziale na Wschód i Zachód, miasto leżało w obszarze granicznym obu potęg, co wywarło wpływ na jego historię i kulturę. We wczesnym średniowieczu miasto znalazło się pod rządami Cesarstwa Bizantyńskiego. Wówczas także, wraz z Awarami przybywają tu pierwsi Słowianie. Na przełomie XII i XIII w. Budva podlegała książętom Duklji a później Zety. Swój największy rozkwit w średniowieczu Budva uzyskała w czasie panowanie króla i cara serbskiego Stefana Urosza IV Duszana.

Od 1422 r. Budva (wówczas zwana w języku weneckim Budua) należała do Republiki Weneckiej, jako część tzw. Albanii Weneckiej. Wówczas miasto zostało ufortyfikowane murami, aby chronić je przed najazdami osmańskimi. Miasto wraz z okolicami aż do początków XVIII w. musiało liczyć się z wieloma walkami jakie prowadzili wówczas Turcy i Wenecjanie o kontrolę nad regionem. Jeden z najwybitniejszych kompozytorów i librecistów teatru, Cristoforo Ivanovich, urodził się w weneckiej Budua.

Po upadku Republiki Weneckiej i pokoju w Campo Formio w 1797 r., Budva (wraz z całym regionem) stała się częścią Monarchii Habsburgów. W ciągu następnych kilkunastu lat epoki napoleońskiej, miasto zajmowały różne wojska, wpierw francuskie, później rosyjskie, potem ponownie francuskie. Po Kongresie wiedeńskim w 1815 r., Budva (wraz z całym regionem) stała się częścią Królestwa Dalmacji, będącego krajem koronnym Cesarstwa Austrii. Po zakończeniu I wojny światowej, miasto stało się częścią nowo powstałego Państwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów, przekształconego miesiąc później w Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców, a od 1929 pod nazwą Królestwo Jugosławii. Podczas włoskiej okupacji w latach 1941-1943, miasto było częścią Prowincji Kotorskiej (Provincia di Cattaro), jednej z trzech prowincji w Gubernatorstwie Dalmacji. Oswobodzenie miasta z rąk nazistów miało miejsce 22 listopada 1944 r. Po zakończeniu II wojny światowej, Budva weszła w skład Socjalistycznej Republiki Czarnogóry, będącej częścią składową tzw. drugiej Jugosławii. W latach 1992-2003 wchodzi w skład Federalnej Republiki Jugosławii, a później w latach 2003-2006 Serbii i Czarnogóry.

Podczas trzęsienia ziemi w kwietniu 1979 r., miasteczko zostało poważnie uszkodzone, jednak zniszczenia szybko odbudowano i dziś nie ma po nich śladu.

Miejsca warte odwiedzenia w Budvie:

Starówka - rozbudowana i otoczona murami przez Wenecjan w XV w. Wejścia do niej znajdują się w dwóch bramach: Morskiej (od północy) i Lądowej (od zachodu).
Cytadela - usytuowana w południowej części starówki, jako część murów miejskich. Początki fortyfikacji w tym miejscu sięgają V w. p.n.e. z czasach kolonizacji greckiej. Budowla była jednak wielokrotnie niszczona i odbudowana. Wewnątrz mieści się galeria ze starymi fotografiami Budvy i wystawa makiet okrętów.
Muzeum Archeologiczne - mieści się w byłym kościele przyklasztornym. Zgromadzono w nim eksponaty z grecko-rzymskiej nekropolii odkrytej na terenie Budvy
Konkatedra św. Jana Chrzciciela - największa świątynia w Budvie,
Kościół Santa Marija in Punta - to najstarsza budowla w mieście, zbudowana w 840 r. przez zakon Benedyktynów. We wnętrzu znajdują się cenne ikony oraz obrazy mistrzów weneckich z XV i XVI wieku oraz uważany za cudowny obraz "Madonna de Punta" w srebrnej ramie
Cerkiew św. Sawy - służąca w przeszłości zarówno katolikom, jak i wyznawcom prawosławia. Jest budowlą jednonawową wybudowaną w XII w. w stylu romańskim, który zachowała do dziś. Wydłużone bloki kamienne, z których zbudowano cerkiew, przypominają podobne elementy z katedry św. Tryfona w Kotorze, stąd przypuszcza się, że zostały wykonane przez tę samą grupą budowlaną
Cerkiew św. Trójcy - wybudowana w 1804 r., udekorowana malowidłami mistrza Nicholaosa Aspioti z Korfu. Jest budowlą jednonawową z półkolistą apsydą. Ściany są obłożone naprzemiennie ułożonymi białymi i czerwonymi kamieniami z ozdobnymi elementami
Mury obronne - w tym austriacka twierdza Mogren z XIX wieku.

Okolice miasta:
Wyspa św. Mikołaja - jest największą (2 km długości) wysepką na czarnogórskim wybrzeżu. Swą nazwę zawdzięcza znajdującemu się na niej małemu kościołowi św. Mikołaja z XVI w. otoczonemu starym cmentarzem. Wyspa jest ostoją licznych gatunków ptaków i drobnej zwierzyny, które żyją głównie w porastającym wysepkę lesie iglastym. Przez mieszkańców Budvy wysepka nazywana jest Hawajami; z letnią restauracją i widokami na miasto, Riwierę Budvańską i wzgórza je otaczające. Na wyspę kursują stateczki z miejskiego portu, bezpośrednio lub wzdłuż wybrzeża z uwzględnieniem wizyty u brzegów wyspy św. Stefana.

Galeria